Op Expo 2025 Osaka is het Belgische paviljoen niet alleen een toonbeeld van architecturale creativiteit en duurzaamheid, maar ook een levend voorbeeld van innovatief onderwijs. Als onderdeel van een masteropleiding aan de faculteit Architectuur en Stedenbouw van de Universiteit van Bergen onderzochten studenten hoe Building Information Modeling (BIM) kan bijdragen aan duurzame ontmanteling en de circulaire economie.
Van bouwafval naar circulariteit
De bouwsector produceert bijna 40% van het totale afval in Europa, een cijfer dat naar verwachting in 2050 zal verdubbelen. Een groot deel van dit afval wordt nog steeds beheerd met behulp van weinig waardevolle methoden, zoals opvullen. Om een duurzamere toekomst tegemoet te gaan, zijn nieuwe strategieën nodig om materialen te hergebruiken, te recyclen en de waarde ervan te maximaliseren.
BIM biedt oplossingen door samenwerking mogelijk te maken, complexe datasets te integreren en besluitvorming gedurende de levenscyclus te ondersteunen.
Het Belgische paviljoen, ontworpen door Carré 7 in samenwerking met structurele partners Pirnay en Poly-Tech, is ontworpen met het oog op deconstructie, waardoor het een ideale casestudy is voor studenten om circulaire methoden in de praktijk te testen.
Pedagogische aanpak: al doende leren
Gedurende een semester werkten 62 masterstudenten in zes teams aan de toepassing van BIM-methodologieën voor de ontmanteling van het paviljoen. Geleid door een BIM-uitvoeringsplan (BEP) werkten ze samen met behulp van tools zoals Revit, ArchiCAD, BIMcollab en SmartViews. Het proces was gestructureerd in vier stappen:
BIM betrouwbaar maken
Studenten leerden fundamentele workflows door middel van oefeningen zoals BIM Town, dat stadsplanning simuleerde met vereenvoudigde regels, waarbij het belang van betrouwbare gegevens en samenwerking werd benadrukt.
BIM toepassen op circulariteit
De teams organiseerden zich in vastomlijnde rollen en concentreerden zich op kwesties als materiaalclassificatie, hergebruikspotentieel en economische waarde.
Scenario-ontwikkeling
De studenten maakten gebruik van het potentieel van Building Information Modeling (BIM)-methodologieën en hun praktische toepassingen – waaronder de karakterisering van bouwelementen, het beheer van objecteigenschappen en het filteren en visualiseren van gegevens – om uitgebreide scenario's te ontwerpen en te ontwikkelen voor het beheer en hergebruik van het ontmantelde gebouw.- Deze scenario's zijn gestructureerd rond vier belangrijke thematische gebieden.
- Onderwerp 1: Transport
Hoe kunnen verschillende scenario's voor de exploitatie van gedemonteerde materialen op verschillende locaties worden beheerd met behulp van een BIM-gebaseerde aanpak?
- Onderwerp 2: Demontagefasen
Beheer de demontagefasen door middel van de kwalificatie van bouwmaterialen en apparatuur.
- Onderwerp 3: Demontage voor ontwerp
Beheer de demontage voor ontwerpdoeleinden.
- Onderwerp 4: Ontmanteling voor economische waarde
Beheer de ontmanteling voor economische doeleinden.
Economische exploitatie
Een belangrijk aandachtspunt was de economische exploitatie: het maximaliseren van de marktwaarde van materialen voor wederverkoop op hergebruikplatforms. Deze aanpak ondersteunt de circulaire economie door afvalkosten te verminderen, inkomsten te genereren en bij te dragen aan de duurzaamheid van materialen.
Het team heeft vastgesteld hoe verschillende belanghebbenden hiervan kunnen profiteren:
- Architecten: hergebruikte materialen integreren in unieke, milieuvriendelijke projecten.
- Ambachtslieden: verlagen van productiekosten door componenten te hergebruiken.
- Bouwbedrijven: hergebruik integreren in hun praktijken om duurzame oplossingen te bieden.
- Particulieren: renovatiekosten verlagen door materialen een tweede leven te geven.
Voordelen waren onder meer lagere afvalbeheerkosten, nieuwe inkomstenstromen, materiaalbesparingen en zelfs fiscale prikkels.
Uitdagingen waren onder meer hoge initiële kosten, onzekere winstgevendheid en een fluctuerende marktvraag naar hergebruikte materialen.
Resultaten en reflecties
Het experiment toonde aan hoe BIM het volgende kan doen:
- Sloopwerkzaamheden structureren door middel van fasen en SmartViews.
- Materiaalgegevens koppelen aan transport-, tijd-, ontwerp- en economische scenario's.
- Een beslissingsondersteunende methodologie creëren die al in de ontwerpfase anticipeert op het einde van de levensduur.
Tegelijkertijd bracht het ook beperkingen aan het licht: de noodzaak van iteratieve validatie, sterkere integratie met niet-specialisten en gebruiksvriendelijkere tools.
Een paviljoen als levend laboratorium
Het Belgische paviljoen werd zo meer dan een tijdelijke structuur. Het werd een leeromgeving voor circulair ontwerp. Door BIM te combineren met sloopbeheer, vertaalden studenten abstracte concepten naar concrete workflows die op een dag kunnen leiden tot echte bouwpraktijken.
Zoals Dr. Mohamed-Anis Gallas, die het project leidde, opmerkte:
“Het werk van de studenten transformeerde abstracte concepten in tastbare strategieën, waarmee werd aangetoond dat ontwerpen voor ontmanteling niet alleen mogelijk is, maar ook essentieel voor de duurzame transitie van onze sector.”
De deelname van België aan Expo 2025 Osaka gaat dus verder dan het tonen van zijn cultuur en innovatie: het laat zien hoe onderwijs, technologie en duurzaamheid kunnen samenkomen om de gebouwen en samenlevingen van morgen vorm te geven.
Team
Het project stond onder leiding van universitair hoofddocent Mohamed-Anis Gallas, samen met zijn onderzoeksassistent Ar. Nawri Khamallah, en werd ondersteund door het Lab of Digital Theories and Practices in Architecture van de Faculteit Architectuur en Stedenbouw van de Universiteit van Bergen. Het belangrijkste is dat het initiatief tot stand is gekomen dankzij de toewijding en creativiteit van de masterstudenten, wier samenwerking theoretische ideeën heeft omgezet in praktische scenario's voor duurzaam ontmantelingsbeheer:
BIMBurton
Blairon Yann
Pourbaix Hugo
Willem Victor
Dabouz Ka'ina
Dudkowiak Tristan
Segers Coralie
Donatiello Di Stefano Tao
Trannois Rémy
Beyls Kloé
Miloud Daouadji Mohammed
BIMPossible
Morimont Cerise
Siringo Luna
Nidriche Pierre
Urbain Daphnée
de Landsheer Alyster
Vigani Alessio
Rugeri Lucas
Vinet Théo
Parisse Sophie
Dormont Audric
BIM Gees
Navez Vanina
Chaté Lisa
Toupin Théo
Mancuso Titiana
Sénépart Inès
Mac Callum Robin
Leclercq Florine
Di Noi Sacha
Foszcz Brice
Huet Morgane
SaBIM en partners
Mainfroid Alexandra
Osteaux Florian
Dumeunier Julien
Vullo Dimitri
Fotinis Orania
Bauwens Arnaud
Leroy Noé
Bruccoleri Valentino
Sacco Fiona
3 BIMension
Cordisco Luca
Renoirt Lyncée
Vanhoutvinck Maëlle
Dagli Miyase
Coche Louise
Alno Luna
Divinti Aleandro
Dufrane Enora
Odon Ludivine
en
404 Niet gevonden
Derijcke Thomas
Méaux Benjamin
Piscart Sascha
Gouvart Mathias
Becue Margaux
Demoulin Eléonore
De Baerdemaeker Sofie
Tran Thanh Vi
Dorpel Quentin
Troucas Sharon
.jpg)
.jpg)
